Shimbirta Gorayada

“La hubsayoo, goroyo haad noqon weydey[1]”

(Odhaah)

FG: Qormadan oo aan idiinka soo garoocay buug socda ayaan jeclaystay inaan idinla wadaago

Goroyadu waa shinbirta ugu weyn baalleyda adduunka mana duusho inkasta oo ay baalal leedahay. Waxase la sheegaa, marka ay aad u ordayso inay baalasha kala bixiso oo dabaysha is raaciso sida sawirka ka muuqata. Faa’iidada kale ee ay baalasha ku qabtaa waa inay ku dagaalanto, kuna ciyaarto.

Ciyaarta gorayadu waxa loo yaqaan Geble, waa ciyaar u gaar ah oo laga bartay ilaa haddana sideeda ayaa loo ciyaaraa. Gorayadu waa mid ka mid ah xayawaannada ugu dheereerya waxa dhulka guudkiisa gurguurta. Halkii saac waxay ordi kartaa 70 – 90Km. Laba lugood oo dhaadheer ayay leedahay. 

Lugaheedu ma laha dhogor oo waa kuwo mudhuxsan, faraheeduna waa saddex suul oo aad u xoog badan. Sidoo kale, qoor dheer oo mudhuxsan ayay leedahay. Gorayadu bannaannada ayay ku nooshahay. Labkeedu waa Goray-haldhaa ama Haldhaa. Goray-haldhaagu waa wada madow cidhifyada iyo hareeruhu (badhida iyo baalasha hareerahooda) waa caddaan. Dheddigana waa Gorayo-cowl, muuqaalkeedu waa cawlaan caddaan ku dhex jiro (sida magaca aad ka dhadhansanay Goraya-cawl) Dhashuna waa Hal-garac xabadda ugu horaysa marka ay dhasho way laadaa oo jebisaa, meeshana way ka tagtaa. Meesha kale ee ay ku dhasho waxa la yidhaadaa Goof. Marka ay dhashu dilaacdo inta aanay orod baran Wiriile ayaa la yidhaadaa. Intii mar wada kacdaana waa Fil. Gorayga yar waxa la yidhaadaa Warriile halka ta dheddig ee yarn a la yidhaado Raanyar.

Xog ku saabsan Gorayada	Labka	Dheddigga
Joogga	2 M	1.8 M
Culayska	140 Kg	120 Kg
Culayska ukunta	1.2 Kg	1.2 Kg
Culayskay ku dilaacdo	1.8 Kg	1.8 Kg
Intay xafashto	45 cisho	45 cisho
Da’day ku qaangaadhaan	8 sano	8 sano
Sidka	--------	2 bilood
Inta beed ay dhasho markiiba	--------	12 – 20 xabbo, midh
Da’deedu intay gaadho	50 sano	50 sano

Inkasta oo goroyada lagu caayo in aanay dhasheeda ilaalin meel bannaan na ay dhigto, sida ku xusan murtida Xasan Sh. Muumin ee ahayd:

Gorayadu ilmaheeda

Aroori bay dhigtaayoo

Aboodigu ku laayaa

Shimbirtuna aroos bay

Ila xidhoo ammaana bay

Ubadkeeda seexisaa

 Haddana gorayadu waa noolaha labka iyo dhaddiguba u ilaaliyaan beedka si xad ah. Waana shimbirta keliya ee si ay dhasheeda u badbaadiso Libaaxa eryata iyo xayawaannada halista ah. Labadooduba midba marbuu daaq-tagaa ka kalena wuu ku fadhiistaa. Taasna waxa uga markhaati kacay abwaan aad u xigmad badan oo aanan helin magaciisa loo se badiyo Xasan X. Cabdilaahi (Xasan-ganey) ayaa yidhi;

Sida goray-haldhaagoo

Dhashiisa ilaashadoo

Marka dhibicda roobkana

Soo dhababaceeyoo

Baalasha uga dhigaan

Kuu dhawrayaa.

Maxamed Saleebaan Maxamed Saleebaan Axmed "Tixmagabe"

Guddoomiyaha waaxda Akhriska iyo Hal-abuurka ee xarunta M.Mooge

Tixmagabe20@gmail.com

---

[1] Waa odhaah loo adeegsado marka wax la doonayay  sidii la rabay uu noqon waayo. Tusaale: qof baad ka dhur sugaysay inuu wanaagsanaado oo iska daayo wixii uu hore u caadaysan jiray, kuye halkii buu ka miisayaa! Markaas ayaad odhay ‘’la hubsayoo, gorayo haad noqon wayday’’ ama ‘’Nin na caaddii ma baajo bahal ceedhin ma daayo’’ ama ‘’waano dhalan baa ka roon’’.  Ujeedada goroyada loogu maahmaahay waxa weeye in aanay gorayadu marna duuli Karin oo haadda ka mid noqon Karin.

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share

About Farriinta Tixmagabe

Ku mahadsanid soo booqashadaada degelkan, fadlan noo reeb wixii aragti, faallo ama naqdin ah.

Related Post